Irena Górska

Collegium Maius, pokój nr 216

e-mail: igorska@amu.edu.pl

Biogram

Prof. UAM dr hab. w Zakładzie Estetyki Literackiej Instytutu Filologii Polskiej na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Kierownik Zakładu Estetyki Literackiej. Swoje zainteresowania naukowe wiąże przede wszystkim z estetyką, dramatem i performatyką. Stara się łączyć te dziedziny tak, by powstawała nowa transdyscyplinarna jakość badań. Wyrazem tych zainteresowań są publikacje poświęcone dramaturgii współczesnej, relacjom literatury i komentarza, literatury i sztuk wizualnych (m.in. literatura – fotografia, literatura – liberatura) czytanym w perspektywie performatyki, a także teksty podejmujące problematykę rozmaitych kategorii i zjawisk estetycznych. Do najważniejszych w tym zakresie należą monografie: Dramat jako filozofia dramatu na przykładzie twórczości Tadeusza Różewicza, (Poznań 2004), Literatura na próbę. Między literaturą a komentarzem: Różewicz – Witkacy – Kantor (Poznań 2013), Między działaniem a emocją (współautorstwo wraz z Moniką Błaszczak i Ewą Szkudlarek, Poznań 2016) oraz artykuły: Dramaturgia fotografii. Między teorią a osobistym doświadczeniem (przypadek Rolanda Barthesa), „Przestrzenie Teorii” 2021, nr 36 i Aesthetic thinking according to Wisława Szymborska, „Art Inquiry. Recherches sur les arts”: How do artists think? 2023, nr 25. W latach 2019-2023 pracowała w jury Konkursu Literackiego o Nagrodę FanFila, w kategorii proza oraz Konkursu na najlepszą pracę magisterską WFPiK UAM. Od 2002 roku pełniła funkcję sekretarza redakcji czasopisma teoretycznoliterackiego „Przestrzenie Teorii”, a od 2024 roku jest zastępczynią redaktor naczelnej. Od 2013 roku należy również do Rady Programowej serii „Biblioteka Przestrzeni Teorii”.

Spis najważniejszych publikacji

Książki:

1. Dramat jako filozofia dramatu na przykładzie twórczości Tadeusza Różewicza, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań, 2004, ss. 230.
2. Literatura na próbę. Między literaturą a komentarzem: Różewicz – Witkacy – Kantor, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań 2013, ss. 299.
3. Między działaniem a emocją (współautorstwo wraz z Moniką Błaszczak i Ewą Szkudlarek), Poznań 2016, ss. 168.

Artykuły w czasopismach:

4. 4. Dramat jako filozofia dramatu, „Przestrzenie Teorii” 2002, nr 1, s. 193-204.
   5. Posiadacz samego siebie. O Mironie Białoszewskim raz jeszcze (recenzja książki Adriana Glenia W tej Latarni. Późna twórczość Mirona Białoszewskiego w perspektywie hermeneutycznej, Opole 2004), „Przestrzenie Teorii” 2005, nr 5, s. 328-332.
   6. O spotkaniach literatury i komentarza w twórczości Witkacego, „Przestrzenie Teorii” 2007, nr 7, s. 105-122.
   7. Biografia sztuki literackiej. Próba rekonstrukcji projektu literackiego Tadeusza Kantora, „Przestrzenie Teorii” 2009, nr 12, s. 57-73.
   8. Witkacego próba podmiotu – podmiot na próbę, „Przestrzenie Teorii” 2010, nr 14, s. 173-194.
   9. Ambalaż, czyli próba granic. Między estetyką a metafizyką, „Ruch Literacki” 2011, nr 4/5, s. 395-408.
   10. Doświadczenie jako próba dzieła – próba siebie, „Pamiętnik Literacki” 2012, z. 2, s. 115-139.
   11. Liberatura wobec rekonfiguracji aisthesis, „Zagadnienia Rodzajów Literackich” 2012, z. 2, s. 217-232.
   12. Śmierć w starych dekoracjach, czyli aisthesis według Tadeusza Różewicza, „Przestrzenie Teorii” 2014, nr 21, s. 181-194.
   13. <Wielopole, Wielopole> Tadeusza Kantora. Między medium pamięci a medium fotografii, „Zagadnienia Rodzajów Literackich/ Problems of Literary Genres”, 2014, tom 57, nr 1 (113), s. 135-149.
   14. Estetyka ludzkiego i nie-ludzkiego. O posthumanistycznych tropach w malarstwie Stanisława Ignacego Witkiewicza, „Studia Muzealne”, z. XXV, 2020, s. 124-132.
   15. Powtórzenie niemożliwe. O estetycznym doświadczeniu przeszłości w Pannach z Wilka Jarosława Iwaszkiewicza, „Przestrzenie Teorii” 2020, nr 33, s. 229–244.
   16. Dramaturgia fotografii. Między teorią a osobistym doświadczeniem (przypadek Rolanda Barthesa), „Przestrzenie Teorii” 2021, nr 36, s. 93-107.
   17. Aesthetic thinking according to Wisława Szymborska, „ART INQUIRY. Recherches sur les arts” How do artist think? 2023, nr 25, pp. 255-269.

Rozdziały w monografiach:

18. „Pisanie” obrazów w dramaturgii Tadeusza Różewicza, w: Słowo do oglądania, G. Kubski, Oficyna Wydawnicza Uniwersytetu Zielonogórskiego, Zielona Góra 2004, s. 227-234.

19. Między prawdą a odbiciem. symetria: pamięć, lustro, w: Lustro (zwierciadło) w literaturze i kulturze. Rozprawy – szkice – eseje, red. A. Borkowski, E. Borkowska, M. Burta, Instytut Filologii Polskiej Akademii Podlaskiej, Towarzystwo Literackie im. A. Mickiewicza, Oddział Siedlecki, Siedlce 2006, s. 109-119.

20. Korekcja jako problem retoryczny i estetyczny w twórczości Tadeusza Różewicza, w: Przekraczanie granic. O twórczości Tadeusza Różewicza, W. Browarny, J. Orska, A. Poprawa, Universitas, Kraków 2007, s. 60-74.

21. Biografia sztuki teatralnej. Próba rekonstrukcji projektu teatralnego Tadeusza Różewicza, w: Re:Wizje Różewiczowskie, red. J. Puzyna-Chojka, MBF, Gdańsk-Oliwa, Gdańsk 2008, s. 39-55.

22. Teatr absurdu – między słowem a obrazem, w: Teatr absurdu – nowy czy stary teatr?, M. Borowski, M. Sugiera, Księgarnia Akademicka, Kraków 2008, s. 221-244.

23. Przestrzenie teatru metacodziennego Helmuta Kajzara, w: Przestrzenie we współczesnym teatrze i dramacie, V. Sajkiewicz, E. Wąchocka, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2009, s. 95-107.

24. Gest próby – gest powtórzenia, w: Słowo i gest, ks. H. J. Sobeczko, Z. W. Solski, Wydział Teologiczny Uniwersytetu Opolskiego, Opole 2009, s. 147-159.

25. Próby Witkacego – Witkacy na próbę, w: Witkacy: bliski czy daleki? Materiały z międzynarodowej konferencji z okazji 70. rocznicy śmierci Stanisława Ignacego Witkiewicza Słupsk, 17-19 września 2009, J. Degler, Muzeum Pomorza Środkowego w Słupsku, Słupsk 2013, s. 307-316.

26. Śmierć jako doświadczenie graniczne w polskim dramacie współczesnym, w: Dramat i doświadczenie, red. Beata Popczyk-Szczęsna, Magdalena Figzał, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice, 2014, s. 173-187.

27. Człowiek wobec tego, co nie-ludzkie w twórczości Wisławy Szymborskiej i Tadeusza Różewicza, w: Człowiek w relacji do zwierząt, roślin i maszyn w kulturze. Od humanizmu do posthumanizmu, t. 2., red. Justyna Tymieniecka-Suchanek, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice, 2014, s. 187-203.

28. Witkacy w <Listach do żony>. Między psychofizyką a somatoestetyka, w: Witkacy w kontekstach. Stanisław Ignacy Witkiewicz a kryzys metafizyki, T. Pękala, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin 2015, s. 285-297.

29. Liberature in Relation to the Reconfiguration of Aisthesis, w: On-line/Off-line. Between Text and Experience. Writing as a Lifestyle, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego i Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, red. P. Gärdenfors, W. Powers, J. Płóciennik, M. Wróblewski, Łódź-Kraków 2015, s. 255-270.

30. Performatywny charakter aisthesis, w: Teatr, teatralizacja, performatywność, T. Pękala, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin 2016, s. 161-174.

31. Witkacy wobec aisthesis, w: Witkacy 2014: co jeszcze jest do odkrycia? Materiały międzynarodowej konferencji naukowej z okazji 75. rocznicy śmierci Stanisława Ignacego Witkiewicza, Słupsk 17-20 września 2014, red. J. Degler, Muzeum Pomorza Środkowego w Słupsku, Słupsk 2016, s. 55-64.

32. O autonomii piękna w świecie globalnej estetyzacji, w: Przestrzenie autonomii – sztuka, filozofia, kultura, red. T. Pękala, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin 2017, s. 267-284.

33. Between Psychophysics and Somaesthetics. Witkacy’s Epistolary Self-Portrait, w: Logos and the Elements, T. Pękala (ed.), translated by Jerzy Adamko, Peter Lang Edition, Frankfurt am Main 2017, p. 233-242.

34. Podróż – miasto – sztuka w dyskursie estetycznym Tadeusza Różewicza, w: Dyskursy sztuki. Dyskursy o sztuce, red. T. Pękala, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin 2018, s. 505-521.

35. Jedzenie w perspektywie aisthesis, w: Apetyt na jedzenie. Pokarm w społeczeństwie, kulturze, symbolice na przestrzeni dziejów, red. Justyna Żychlińska, Anetta Głowacka-Penczyńska, Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego, Bydgoszcz 2018, s. 507-515.

36. Między historycznością sztuki a jednostkowym doświadczeniem. Artystyczne narracje Zbigniewa Herberta, w: Zapomniana sztuka – sztuka pamiętania, red. T. Pękala, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin 2019, s. 381-394.

37. Podróż jako doświadczenie dramatyczne. Grecja Herberta – Grecja Jastruna, w: Dramaturg w teatrze, literaturze, sztuce. Dramaturgia – nowe horyzonty, red. W. Baluch, A. Krajewska, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań 2019, s. 163-185.

38. Aisthesis i szuka krytyczna. Między społecznym wykluczeniem a artystycznym wyróżnieniem, w: Dystynkcje estetyczne – wyróżnienie i wykluczenie, red. T. Pękala, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin 2020, s. 223-238.

39. Małe epifanie estetyczne. O śródziemnomorskich podróżach Iwaszkiewicza, Herberta, Kubiaka, w: Estetyczne impresje. Powtórzenia – powroty – perspektywy, red. M. Błaszczak, P. Dobrowolski, I. Górska, E. Szkudlarek, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań 2022, s. 199-213.

40. Doświadczenie niemożliwe w twórczości Wisławy Szymborskiej, w: Myślenie estetyczne, red. T. Pękala, R. Kubicki, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej Lublin 2023, s. 167-178.

Redakcje

43. Zwrot performatywny w kulturze. Szkice o obyczajach, literaturze, piosence, performansie i tańcu, M. Błaszczak, I. Górska, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań 2015, ss. 136.

44. Estetyczne impresje. Powtórzenia – powroty – perspektywy, red. M. Błaszczak, P. Dobrowolski, I. Górska, E. Szkudlarek, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań 2022.