Collegium Maius, pokój nr 216
e-mail: monblasz@amu.edu.pl
Doktor, adiunkt w Zakładzie Estetyki Literackiej Instytutu Filologii Polskiej na Wydziale Filologii Polskiej i Klasycznej na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Sekretarz redakcji czasopisma teoretycznoliterackiego „Przestrzenie Teorii” od 2024 roku. Absolwentka filologii polskiej w zakresie specjalności nauczycielskiej i teatrologicznej oraz kulturoznawstwa w zakresie specjalności kultura i rynek. Ukończyła dodatkowo dziennikarskie studia podyplomowe i odbyła praktyki recenzenckie na kilku polskich festiwalach oraz w jednej z poznańskich redakcji. Swoją wiedzę i umiejętności poszerzyła w ramach Laboratorium „Projektowanie Kultury”, zorganizowanego przez Centrum Studiów Podyplomowych i Szkoleń Szkoły Wyższej Psychologii Społecznej we współpracy z Nowym Teatrem w Warszawie, gdzie ukończyła dwa moduły: Kształcenie w zakresie zawodu producenta/kuratora oraz Kształcenie w zakresie zawodu dramaturga. Jej zainteresowania badawcze obejmują: estetykę literacką i performatywną, współczesny i najnowszy dramat i teatr, estetykę odbioru i strategie odbiorcze we współczesnym teatrze i sztukach performatywnych, kategorie estetyczne w ujęciu interdyscyplinarnym i transdyscyplinarnym, łączącym perspektywy: literaturoznawczą, kulturoznawczą i teatrologiczną oraz praktyczne aspekty kultury takie jak: zarządzanie w kulturze, sztuka autoprezentacji, kuratorstwo kulturalne. Autorka monografii Ekrany i lustra w polskim dramacie współczesnym (Poznań 2009) oraz współautorka książki Estetyka. Między działaniem a emocją (Poznań 2016) wraz z koleżankami z zakładu dr hab. Ireną Górską i dr Ewą Szkudlarek. Do jej najnowszych publikacji należą: Experience of the „lower” senses – the artist’s multisensory aisthesis (Doświadczenie zmysłów „niższych” – polisensoryczna estetyka artysty), ˮArt Inquiry. Recherches sur les arts”: How do artists think? 2023, nr 25 i Estetyka negatywna jako doświadczenie progu w twórczości Zyty Rudzkiej, w: Parergon jako metafora współczesnego świata, red. Teresa Pękala, Roman Kubicki, (Wydawnictwo UMCS, Lublin 2024). Właśnie ukazała się jej książka zatytułowana Amorficzne kategorie estetyczne jako praktyki twórcze i poznawcze (Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań 2024). Sprawowała funkcje opiekuna naukowego Studenckiego Koła Naukowego Estetyczno-Literackiego oraz kierownika specjalizacji estetycznej na filologii polskiej w ramach studiów drugiego stopnia. Była członkinią Zespołu ds. współpracy z mediami i instytucjami w Instytucie Filologii Polskiej UAM. W 2017 roku opracowała program Studiów Podyplomowych Animator Teatralny. Zasiadała w Jury społecznym IX Konkursu Dramaturgicznego Metafory Rzeczywistości 2016 oraz w Obserwatorium Sztuka Szuka Kontekstów w ramach Międzynarodowego Festiwalu Sztuki dla Najnajmłodszych Sztuka Szuka Malucha w latach 2016 i 2017. Należy do Polskiego Towarzystwa Badań Teatralnych i Polskiego Towarzystwa Kulturoznawczego oraz Ośrodka Badań nad Dramaturgią w ramach poznańsko-krakowskiego Humanistycznego Konsorcjum Naukowego „Horyzonty i źródła nowej humanistyki. Język, literatura, kultura, edukacja” (Wydział Filologii Polskiej i Klasycznej UAM oraz Wydział Polonistyki UJ). Współpracowała z poznańskimi festiwalami teatralnymi (Malta Poznań Festival, Tzadik Poznań Festival, Nostalgia Poznań Festival oraz z Fundacją Malta w ramach organizacji koncertów plenerowych), pisała dla gazet i blogów festiwalowych, publikowała recenzje w „Pro Arte”, a obecnie na portalach „czaskultury.pl” i „e-czaskultury.pl”.
Spis najważniejszych publikacji
Książki:
- Ekrany i lustra w polskim dramacie współczesnym, Wydawnictwo Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk, Poznań 2009, ss. 277.
- Między działaniem a emocją, Wydawnictwo „Poznańskie Studia Polonistyczne”, Poznań 2016, ss. 168 (współautorstwo wraz z Ireną Górską i Ewą Szkudlarek).
- Amorficzne kategorie estetyczne jako praktyki twórcze i poznawcze, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań 2024, ss. 568.
Artykuły w czasopismach:
4. Ekrany konsumpcji, czyli jak zostaje „pożarty” teatralny gest, „ProArte” Pismo Kulturalno-Literackie 2006, nr 22, s. 32-35.
5. Pustka, nicość, brak – w świecie ekranowych masek, „ProArte” Pismo Kulturalno-Literackie 2007, nr 25, s. 33-35.
6. Kolażowa tożsamość medialna, „Przestrzenie Teorii” 2008, nr 10, s. 75-103.
7. Prochem jesteś… , „Przestrzenie Teorii” 2012, nr 18, s. 135-152.
8. Przezroczysta lekkość bytu – od Calvina do Bieńczyka, „Przestrzenie Teorii” 2016, nr 25, s. 177-210.
9. „Zdychanie” czy „umieranie”? – estetyczny i etyczny wymiar śmierci we współczesnej twórczości dramaturgicznej, „Zoophilologica. Polish Journal of Animal Studies” 2019 nr 5, Tanatos, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2019, s. 237-252, https://www.journals.us.edu.pl/index.php/ZOOPHILOLOGICA/issue/view/778 .
10. Płynność – od Heraklita do Baumana, „Przestrzenie Teorii” 2019 nr 31, s. 109-134, https://pressto.amu.edu.pl/index.php/pt/issue/view/1460.
11. W labiryncie przestrzeni, Czasopismo „Teatr” 2021, nr 4, s. 68-71, https://teatr-pismo.pl/15625-w-labiryncie-przestrzeni/.
12. Szorstki i chropowaty dotyk – o dramaturgii zmysłów, „Przestrzenie Teorii” 2021 nr 36, s. 229-255.
13. Experience of the „lower” senses – the artist’s multisensory aisthesis (Doświadczenie zmysłów „niższych” – polisensoryczna estetyka artysty), ˮArt Inquiry. Recherches sur les arts”: How do artists think? 2023, nr 25, s. 73-94.
Rozdziały w monografiach:
14. Lustra i ekrany (jako współczesne lustra) w dramacie, w: Lustro (zwierciadło) w literaturze i kulturze. Rozprawy – szkice – eseje, red. Andrzej Borkowski, Ewa Borkowska, Małgorzata Burta, Instytut Filologii Polskiej Akademii Podlaskiej, Towarzystwo Literackie im. Adama Mickiewicza. Oddział Siedlecki, Siedlce 2006, s. 137-144.
15. Człowiek w świecie ekranowej pustki w najnowszym dramacie i teatrze, w: Człowiek w świecie…, książka zbiorowa, red. Mariusz Hołody, Wojciech Hamerski, Marcin Telicki, Wydawnictwo „Poznańskie Studia Polonistyczne”, Poznań 2006, s. 79-89.
16. Przestrzenie lustrzano-ekranowe współczesnego dramatu i teatru, w: Przestrzenie we współczesnym teatrze i dramacie, red. Violetta Sajkiewicz, Ewa Wąchocka, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2009, s. 343-354.
17. Dialog mediów z materią dramatyczną i teatralną – zmiana modelu komunikacji, w: Dramatyczność i dialogowość w kulturze, red. Anna Krajewska, Danuta Ulicka, Piotr Dobrowolski, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań 2010, s. 128-142.
18. Aktor w medialnej rzeczywistości teatralnej – nieistniejąca osoba i maska braku osobowości, w: Etos życia – etos sztuki. Wokół legendy o św. Genezjuszu-aktorze, cz. II, red. Małgorzata Leyko, Katarzyna Wielechowska, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2010, s. 139-145.
19. Dramat i teatr w obiektywie kamery, w: Między filmem a teatrem, red. Bobkowski, M. Lisiak, M. Różewicz, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 2012, s. 177-188.
20. Medialny dokument dramatyczny, w: Dokument w sztuce współczesnej, red. I. Kiec, Wyższa Szkoła Nauk Humanistycznych i Dziennikarstwa, Poznań 2012, s. 123-132.
21. Dramat doświadczenia a doświadczenie dramatu, w: Dramat i doświadczenie, red. Beata Popczyk-Szczęsna, Magdalena Figzał, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2014, 251-265.
22. Dramatyczne twory „niby-ludzkie”, w: Człowiek w relacji do zwierząt, roślin i maszyn w kulturze, 2. Od humanizmu do posthumanizmu, red. nauk. Justyna Tymieniecka-Suchanek, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2014, s. 250-265.
23. Widowiskowe opowieści o historii, w: Historia w wersji popularnej, red. Izabela Kowalczyk, Izolda Kiec, Wydawnictwo Naukowe Katedra, Gdańsk 2015, s. 231-255.
24. „Nie mów z pełnymi ustami”– teatralne i dramatyczne przykłady ucztowania, w: Od-głosy jedzenia, red. nauk. Grażyna Pietruszewska-Kobiela, Adam Regiewicz, seria: Od-głosy kultury, t. II, Akademia im. Jana Długosza w Częstochowie, Towarzystwo Literackie im. Adama Mickiewicza, Częstochowa 2015, s. 159-175.
25. Słowo wstępne, w: Zwrot performatywny w kulturze. Szkice o obyczajach, literaturze, piosence, performansie i tańcu, red. Monika Błaszczak, Irena Górska, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań 2015, s. 7-14.
26. Performatywne praktyki tekstualne, sceniczne i organizacyjne teatrów alternatywnych – na przykładzie Teatru Usta Usta Republika, w: Przestrzenie autonomii – sztuka, filozofia, kultura, red. Teresa Pękala, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie Skłodowskiej, Lublin 2017, s. 355-376.
27. I (nie)odrodzę się z popiołów – ogień zniszczenia i oczyszczenia, w: Żywioły w poznaniu, t. II, Konceptualizacja żywiołów. Wieloaspektowość badań – różnorodność rozwiązań, red. Hanna Kaczmarek, Wydawnictwo im. Stanisława Podobińskiego Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie, Częstochowa 2017, s. 123-144.
28. Dyskurs teatralno-filmowo-literacki – o „Dyskretnym uroku burżuazji” Marcina Libera, w: Dyskursy sztuki. Dyskursy o sztuce, red. Teresa Pękala, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin 2018, s. 541-559.
29. Chory znaczy inny – studium przypadku całkowitej inności / obcości na przykładzie dramatu „Psychosis 4:48” Sarah Kane i spektaklu Grzegorza Jarzyny, w: Studia nad odmiennością na przestrzeni dziejów, red. Justyna Żychlińska i Anetta Głowacka-Penczyńska, Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego, Bydgoszcz 2018, s. 143-159.
30. Nadmiar jadła i napitku – o obżarstwie i opilstwie na przykładach dramatycznych i teatralnych, w: Apetyt na jedzenie. Pokarm w społeczeństwie, kulturze, symbolice na przestrzeni dziejów, red. Justyna Żychlińska i Anetta Głowacka-Penczyńska, Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego, Bydgoszcz 2018, s. 486-497.
31. Mięsność człowieka-zwierzęcia – na wybranych przykładach spektakli teatralnych, w: Zwierzę – język – emocje. Dyskursy i narracje, red. Marzena Kubisz, Justyna Tymieniecka-Suchanek, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2018, s. 219-230.
32. Dyskurs pamięci w sztuce teatru – na wybranych przykładach spektakli nurtu offowego, w: Zapomniana sztuka, red. Teresa Pękala, Wydawnictwo Uniwersytetu im. Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin 2019, s. 341-363.
33. Przypadek Wery i Elise V. – pisanie dla sceny w ramach „Projektu V.” Laury Leish, w: Pisanie dla sceny – narracje współczesnego teatru, red. Magdalena Figzał-Janikowska, Aneta Głowacka, Beata Popczyk-Szczęsna, Ewa Wąchocka, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2019, s. 161-181.
34. Dramaturgia odbioru w praktykach teatrów alternatywnych – na przykładzie Teatru Usta Usta Republika i Laury Leish, w: Dramaturg w teatrze, literaturze, sztuce. Dramaturgia nowe horyzonty, red. naukowa W. Baluch i A. Krajewska, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań 2019, s. 85-112.
35. Teatr Usta Usta Republika – zespół, wspólnota, instytucja, w: Czy tylko Reduta? Wspólnota – zespół – spółdzielnia twórcza – kolektyw w teatrze, Encyklopedia Teatru Polskiego, Warszawa 2020, publikacja elektroniczna,
http://encyklopediateatru.pl/ksiazka/774/czy-tylko-reduta-wspolnota-zespol-spoldzielnia-tworcza-kolektyw-w-teatrze, s. 65-83.
36. Estetyka miejsca i odbioru – teatry instytucjonalne i alternatywne w przestrzeni miasta. Strategie estetycznego wykluczania i inkluzji, w: Dystynkcje estetyczne – wyróżnienie i wykluczenie, red. Teresa Pękala, Wydawnictwo Uniwersytetu im. Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin 2020, s. 301-330.
37. Co z tym widzem? – estetyka odbioru w Teatrze Usta Usta Republika / What about this spectator? – the aesthetics of reception of the Mouth to Mouth Republic Theatre, w: Republika Usta Usta, red. naukowa Juliusz Tyszka, tłum. na język angielski Natalia Pater Ejgierd, Stowarzyszenie Artystyczne Usta Usta, Poznań 2020, ISBN 978-83-930695-0-7, s. 201-242; http://tlustalangusta.pl/album_usta_usta_republika_20/.
38. Wstydliwe „splątanie” estetyczne ciała – obszary estetycznego ryzyka w dramacie, teatrze i sztukach performatywnych, w: Estetyczne impresje. Powtórzenia – powroty – perspektywy. Książka jubileuszowa poświęcona prof. Annie Krajewskiej, red. naukowa Monika Błaszczak, Piotr Dobrowolski, Irena Górska, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań 2022, s. 133-151.
39. Doświadczenie zmysłów „niższych” – polisensoryczny spacer estetyczny jako praktyka i krytyka kulturowa, w: Myślenie estetyczne, red. Teresa Pękala, Roman Kubicki, Wydawnictwo Uniwersytetu im. Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin 2023, s. 155-166.
40. Estetyka negatywna jako doświadczenie progu w twórczości Zyty Rudzkiej, w: Parergon jako metafora współczesnego świata, red. Teresa Pękala, Roman Kubicki, Wydawnictwo UMCS, Lublin 2024, s. 307-322.
Redakcje:
41. Zwrot performatywny w kulturze. Szkice o obyczajach, literaturze, piosence, performansie i tańcu, red. Monika Błaszczak, Irena Górska, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań 2015.
42. Estetyczne impresje. Powtórzenia – powroty – perspektywy. Książka jubileuszowa poświęcona prof. Annie Krajewskiej, red. naukowa Monika Błaszczak, Piotr Dobrowolski, Irena Górska, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań 2022.
Recenzje w:
– Serwis Kulturalno-Literacki „Pro Arte”, proarte.net.pl, nr ISSN 1689-1856, 2005-2006.
– „deMaska. Biuletyn 9. 10. i 11. Międzynarodowego Festiwalu Teatralnego MASKI”, 2005, 2006, 2007.
– „VariaTe”. Pismo XVI i XVII Międzynarodowego Festiwalu Teatralnego Malta, 2006-2007.
– Serwis NowyTaniec.pl , 2006.
– Blog na Festiwalu Teatralnym Konfrontacje w Lublinie, 2013.
– Blog kulturalno-literacko-podróżniczy „Archipelag kultury” – https://monblaszczak.wordpress.com, 2013-2018.
– Serwis czaskultury.pl, 2016-2020.